Source:
Œuvres de Descartes, volume 12, page 34 (supplement), Adam and Tennery, 1910
The letter:
Gisterenmorgen vroeg omtrent 7 uure is hier ten huyse van zyn Excellentie de Heer Ch[a]nut, Franse ambassadeur, overleden de Heer Des Cartes, die weynig dagen ziek gelegen heeft, zo ik verstaan hebbe. Heeft mede het pl[e]uris gehat; maar niet willende nemen nog gebruyken, zoude een heete koortse daartoe geslagen zijn. Daarna heeft hy zig wel driemaal op een dag doen laaten, maar zonder operatie van zonderling bloet te laten. Haar Majesteyt beklaagde zyn afsterven zeer, wegens hy zoo een geleerde man was. Men heeft hem in was afgegoten. Hy heeft niet gemeent hier te sterven, hebbende omlangs voor zyn doot geresolveert gehat med de eerste goede gelegentheid zig wederom naar Nederland te begeven, &c.
With modernised spelling:
Gisterenmorgen vroeg omtrent 7 ure is hier ten huize van Zijn Excellentie de Heer Chanut, Franse ambassadeur, overleden de Heer Descartes, die weinig dagen ziek gelegen heeft, zo ik verstaan hebbe. [Hij] heeft mede het pleuris gehad; maar niet willende nemen noch gebruiken, zoude een hete koortse daartoe geslagen zijn. Daarna heeft hij zich wel driemaal op een dag doen laten, maar zonder operatie van zonderling bloed te laten. Haar Majesteit beklaagde zijn afsterven zeer, wegens hij zo een geleerde man was. Men heeft hem in was afgegoten. Hij heeft niet gemeent hier te sterven, hebbende omlangs voor zijn dood geresolveerd gehad med de eerste goede gelegenheid zich wederom naar Nederland te begeven, etc.
French translation (my own):
Tôt hier matin vers 7 heures, ici à la maison de Son Excellence M. Chanut, l'ambassadeur de France, est décédé M. Descartes, qui était malade depuis quelques jours, si j'ai bien compris. Il a également eu une pleurésie; mais ne voulant plus en prendre ni s'en servir, une forte fièvre l'aurait frappé. Après cela, il s'est fait saigner trois fois par jour, mais sans opération, d'un sang étrange. Sa Majesté a beaucoup déploré sa mort, parce qu'il était un homme si érudit. Il a été coulé dans la cire. Il n'avait pas l'intention de mourir ici, s'étant résolu avant sa mort avec la première bonne occasion de retourner aux Pays-Bas, etc.
Swedish translation (my own):
Tidigt i går morse vid klockan 7, här i Hans Excellens monsieur Chanuts hus, den franske ambassadören, dog monsieur Descartes, som hade varit sjuk i några dagar, som jag förstår. Han har också haft pleurit; men att inte vilja ta eller använda det mer, skulle en het feber ha drabbat honom. Efter det blöddes han tre gånger om dagen, men utan operation, av främmande blod. Hennes Majestät beklagade hans död mycket, därför att han var en så lärd man. Han var gjuten i vax. Han hade inte för avsikt att dö här, efter att ha beslutit före sin död med det första goda tillfället att återvända till Nederländerna osv.
English translation (my own):
Early yesterday morning about 7 o'clock, here at the house of His Excellency Monsieur Chanut, the French ambassador, passed away Monsieur Descartes, who had been ill for a few days, as I understand. He has also had pleurisy; but not wanting to take or use it any more, a hot fever would have struck him. After that he did have himself bled three times a day, but without surgery, of strange blood. Her Majesty very much lamented his death, because he was such a learned man. He was cast in wax. He had no intention of dying here, having resolved around before his death with the first good opportunity to return to the Netherlands, etc.
Above: Kristina.
Above: François van Schooten.
Above: Dirk Rembrantsz van Nierop.
Above: René Descartes.
No comments:
Post a Comment