Sources:
Goede nieuwe tijdinghe, van vrede ter zee, printed by Robert Wood, 1653
Hollantse Mercurius, vervaetende het gepasseerde in Europa, voornamelijck den Enghels ende Nederlantsen Oorloch, voor gevallen in 't geheele Iaer 1653 (Maert 1653), pages 34 to 35, published by Pieter Casteleyn, 1654
The letter:
NOS CHRISTINA &c. Celsis & Potentibus Bonis Amicis ac Fæderatis Nostris, Dominis ordinibus Generalibus Uniti Belgy, Salutem & prosperos rerum Successus.
Celsi & potentes boni amici & Fœderati, Ægerrimé nos habuit, quod non tam rumore quam ex Informatione vestri ad nos præter lapsâ æstate missi & etiam nunc hic degentis Mandatary intelleximus, apertum fere bellum inter vos & Parlamentum Reipublicæ Angliæ oriri. Quod malum ne latius serpat, sed in herba opprimatur, pro eâ, quæ nobis vobiscum intercedit, amicitiæ, fæderis ac Commerciorum necessitudine, committere non potuimus quin Summa cura & diligentia Caveremus ne gliscentes inter vos & dictum Parlamentum simultatum cineres in ardentem belli cruenti flamman erumpat. Igitur, cum Nostro apud vos Residenti nobili nobis Sincere fideli, Haraldo Appelbohmio injunximus, ut operam Nostram media tricem vobis offerret, & mentem vestram super oblata de super cognosceret, deque Responso optato vos Sollicitaret, Nobisque illud quantocyus per literas vel internuncium referret; Avobis amicé Requirimus, velitis Eundem benevolè audire, illique in ys quæ nomine & Mandatu Nostro vobis propositurus est, fidem in dubium adhibere, & de tali declaratione prospicere, quæ Confidentiæ nostræ in vos positæ, mutuoque interesse Nostro Consent anea est. De Eadem Reparlamentum Reipublicæ Angliæ per alium Ministrum Nostrum Requirimus: responsum Ejus pariter indè præstolantes; ut Rescire possimus, quid facto in re tam adua prætereá opus fuerit, de cætero vos Divinæ tutelæ amicè serioque commendamus. Dabantur in Regia Nostra Stockholmensi, die 20. Ianuary Anno 1653.
Vestra Bona Amica & Fæderata,
CHRISTINA.
A. Gyldenklau.
With modernised spelling:
Nos Christina, etc. Celsis et potentibus bonis amicis ac fœderatis Nostris, dominis Ordinibus Generalibus Uniti Belgii, salutem et prosperos rerum successus.
Celsi et potentes boni amici et fœderati,
Ægerrime Nos habuit, quod non tam rumore quam ex informatione vestri ad Nos præter lapsa æstate missi et etiam nunc hic degentis mandatarii intelleximus, apertum fere bellum inter vos et Parlamentum Reipublicæ Angliæ oriri. Quod malum ne latius serpat, sed in herba opprimatur, pro ea, quæ Nobis vobiscum intercedit, amicitiæ, fœderis ac commerciorum necessitudine, committere non potuimus quin summa cura et diligentia caveremus ne gliscentes inter vos et dictum Parlamentum simultatum cineres in ardentem belli cruenti flamman erumpat.
Igitur, cum Nostro apud vos residenti, nobili Nobis sincere fideli Haraldo Appelbomio, injunximus, ut operam Nostram media tricem vobis offerret, et mentem vestram super oblata de super cognosceret, deque responso optato vos sollicitaret, Nobisque illud quantocius per litteras vel internuncium referret. A vobis amice requirimus, velitis eundem benevole audire, illique in iis quæ nomine et mandatu Nostro vobis propositurus est, fidem in dubium adhibere, et de tali declaratione prospicere, quæ confidentiæ Nostræ in vos positæ, mutuoque interesse Nostro consent anea est. De eadem re Parlamentum Reipublicæ Angliæ per alium ministrum Nostrum requirimus; responsum ejus pariter inde præstolantes; ut rescire possimus, quid facto in re tam adua præterea opus fuerit, de cætero vos divinæ tutelæ amice serioque commendamus. Dabantur in Regia Nostra Stockholmensi, die 20 januarii anno 1653.
Vestra bona amica et fœderata
Christina.
Andreas Gyldenclou.
Dutch translation (by Casteleyn):
Wy Christina van Godes genade Koninginne van Sweden, Gotten en Wenden, &c. De Hooge en Mogende onse goede Vrunden ende Bontgenoten, de Heeren STATEN GENERAEL der Vereenichde Nederlantse Provintien, wenschen heylende voorspoedige successen.
Hooge ende Mogende goede Vrienden ende Bontgenootẽ. seer ongeerne hebben wy vernomen niet alleen uyt den geruchten / maer oock uyt de notificatie van uwen aen ons in voorleden Zomer gesonden Gedeputeerde alhier noch zijnde / datter bykans een openbare Oorlogh tusschen V ende het Parlement vande Engelse Republijcque is ontstanden / wy / om de Bant van Vriendschap / Alliantie / ende Traficque tusschen ons zijnde / hebben niet kunnen nalaten / met sorge ende vlyt te voorkomen / op dat dit quaedt niet verder kruypẽ / ende dat de vonxkens van Jalousie ende twisten tusschẽ V eñ 't voorseyde Parlement insluypende / niet uyt en barsten tot een brandende Vlam van een Wreede Oorlogh. Daerom hebben wy gelast onsen by V aenwesende Resident den Edelen / ons oprechtelijck getrouwẽ Harald Appelboom / dat hy onse bemidlingh ende tusschen sprekinge aen V soude aenbieden / uwe gemoets meyning daer op verstaen / om V antwoort aenhouden / ende ons ten spoedigsten deur brieven of een expres rapporteeren soude. Wy versouckẽ vriendelijck aen V dat gy hem wilt gunstelijck aenhooren / ende hem volkomen gelove geven in 'tgunt wat hy onsent wegen sal voorstellen: ende hem met soodanige antwoort versien / als conform sal zijn onse vertrouwelijcke Vrientschap ende onderlinge interesse. Want over dese selve sake / hebbẽ wy het Parlement der Republijcque vã Engelant deur een ander onsen minister versocht haer antwoort / desgelijcx verwachtende / op dat wy mogen weten wat wy in eene so gewichtigen sake verder te doẽ ende van nooden sy. V inde Goddelicke bescherminge Vriendelijck bevelende / gegeven in ons koninglijcke Hof tot Stocholm / den 20 January 1653.
U goede Vriendinne en Geallieerde
CHRISTINA.
A. Gijldenklauw.
Wood's transcript of the above Dutch translation:
Wy Christina van Godes Genade der Sweden, Gothen ende Wenden Koningin &c. den Hoogen ende Mogende onsen goeden Vrienden ende Bontgenoten, den Heeren Staten Generael der Vereenigde Nederlantsche Provintien, Wenschen Heyl ende voorspoedige Successen.
Hooge ende Mogende goede Vrienden ende Bontgenooten. Seer ongeerne hebben wy vernomen niet alleen uyt den geruchten / maer oock uyt de notificatie van uwen aen ons in voorleden Somer ghesonden Gedeputeerde al noch hier zijnde / datter bykans een openbaer Oorloch tusschen U. ende het Parlement vande Engelsche Republijcque is ontstanden / wy / om de Bandt van Vrientschap / Alliantie / ende Trafique tusschen ons zijnde / hebben niet kunnen nalaten / met sorge ende vlydt te voorkomen / op dat dit quaet niet verder kruyppe / ende op dat de vonxkens van Jalousie ende twisten tusschen U. ende 't voorseyde Parlement insluypende / niet uyt en barsten tot een brandende Vlam van een Wreedt Oorloch. Daerom hebben wy gelast onsen by U. aenwesende Resident den Edelen, ons oprechtelijck getrouven, Harald Appelboom, dat hy onse bemiddeling ende tusschenspreekinge aen U. soude aenbieden / uwe gemoedts meyning daer op verstaen / om U. antwoort aenhouden ende ons dat ten spoedigsten deur brieven of een expres rapporteeren soude. Wy versoucken Vriendelijck aen U. ghy wilt hem gunstelijck aenhooren / ende hem volkomen gelove geven in 't gunt wat hy onsent wegen sal voorstellen; ende hem met soodanighe antwoordt versien / als conform sal zijn onse vertrouwelijcke Vrientschap ende onderling interesse. Want dese selve sake / hebben wy het Parlement der Republijcque van Engelant deur eenen anderen onsen Minister versocht haer antwoort / desgelijcx verwachtende / op dat wy mogen weten wat wy in eene so gewichtigen sake verder te doen ende van nooden sy. U inde Goddelijcke bescherminge Vriendelijck bevelende / gegeven in ons Koninglijcke Hof tot Stockholm: den 20. January 1653.
V. goede Vriendinne en Geallieerde,
CHRISTINA,
A. Gijldenclauw.
With modernised spelling:
Wij Christina, van Godes genade der Zweden, Goten ende Wenden Koningin, etc., den hogen ende mogende onzen goeden vrienden ende bondgenoten, den heren Staten Generaal der Verenigde Nederlandse Provincien, wensen heil ende voorspoedige successen.
Hoge ende mogende goede vrienden ende bondgenoten,
Zeer ongaarne hebben wij vernomen niet alleen uit den geruchten, maar ook uit de notificatie van uwen aan ons in voorleden zomer gezonden gedeputeerde al nog hier zijnde, dat er bijkans een openbaar oorlog tussen u ende het Parlement van de Engelse Republiek is ontstanden. Wij, om de band van vriendschap, alliantie ende trafiek tussen ons zijnde, hebben niet kunnen nalaten met zorge ende vlijt te voorkomen op dat dit kwaad niet verder kruipe ende op dat de vonkskens van jaloezie ende twisten tussen u ende 't voorzeide Parlement insluipende niet uit en barsten tot een brandende vlam van een wreed oorlog.
Daarom hebben wij gelast onzen bij u aanwezende resident, den edelen, ons oprechtelijk getrouwen Harald Appelboom, dat hij onze bemiddeling ende tussensprekinge aan u zoude aanbieden, uwe gemoeds mening daarop verstaan, om uw antwoord aanhouden ende ons dat ten spoedigsten door brieven of een expres rapporteren zoude. Wij verzoeken vriendelijk aan u, gij wilt hem gunstelijk aanhoren ende hem volkomen gelove geven in 't gunt wat hij onzentwegen zal voorstellen ende hem met zodanige antwoord verzien als conform zal zijn onze vertrouwelijke vriendschap ende onderling interesse.
Want deze zelve zake hebben wij het Parlement der Republiek van Engeland door enen anderen onzen minister verzocht haar antwoord, desgelijks verwachtende op dat wij mogen weten wat wij in ene zo gewichtigen zake verder te doen ende van noden zij, u in de goddelijke bescherminge vriendelijk bevelende. Gegeven in ons Koninklijke Hof tot Stockholm, den 20 januari 1653.
Uw goede vriendinne en geallieerde
Christina.
Andreas Gyldenclou.
French translation (my own):
Nous Christine, par la grâce de Dieu, reine des Suédois, des Goths et des Vandales, etc., souhaitons aux hauts et puissants seigneurs des États Généraux des Provinces Unies des Pays-Bas, nos bons amis et alliés, santé et succès prospères.
Hauts et puissants amis et alliés,
Nous avons appris avec un grand déplaisir, non seulement par les bruits qui couraient, mais aussi par la notification que votre député nous a envoyée l'été dernier, et qui est encore ici, qu'une guerre presque publique s'est élevée entre vous et le Parlement de la République d'Angleterre. Nous n'avons pu, en raison des liens d'amitié, d'alliance et de trafic qui nous unissent, nous retenir avec soin et diligence d'empêcher que ce mal ne s'étende davantage, et d'empêcher que les étincelles de jalousie et de querelles qui s'étaient glissées entre vous et ledit Parlement n'éclatent dans la flamme brûlante d'une guerre cruelle.
Nous avons donc donné pour instruction à notre résident présent auprès de vous, notre noble et sincèrement fidèle Hérault Appelboom, de vous offrir notre médiation et notre interlocution, de comprendre votre opinion à ce sujet, d'attendre votre réponse et de nous la communiquer le plus rapidement possible par lettre ou par exprès. Nous vous prions amicalement de l'écouter favorablement et de lui accorder une confiance totale dans la faveur qu'il nous proposera de notre part et de lui fournir une réponse conforme à notre amitié confiante et à notre intérêt mutuel.
Nous avons demandé au Parlement de la République d'Angleterre, par l'intermédiaire d'un autre de nos ministres, de répondre à cette question, espérant également que nous saurons ce que nous devons faire de plus dans une affaire aussi importante et ce qui est nécessaire, vous recommandant amicalement à la protection divine. Donné à notre Cour Royale à Stockholm, le 20 janvier 1653.
Votre bonne amie et alliée
Christine.
André Gyldenclou.
Swedish translation (my own):
Vi Kristina, med Guds nåd, Sveriges, Götes och Vendes Drottning osv. önskar de höga och mäktiga Generalstaterna av de Förenade Holländska Provinserna, våra goda vänner och allierade, hälsa och välmående framgångar.
Höga och mäktiga goda vänner och allierade,
Vi har med stort missnöje förnummit icke allenast av ryktena, utan också av underrättelsen från Er deputerade som skickades till oss förra sommaren, som fortfarande är här, att nästan ett offentligt krig har uppstått mellan Er och den engelska Republikens Parlament. Vi har på grund av vänskapens, alliansens och trafikens band mellan oss inte kunnat avhålla oss med omsorg och flit från att förhindra att detta onda smyger sig längre och från att förhindra att avundsjukans och grälets gnistorna smyger sig in mellan Er och det förutnämnda Parlamentet från att brista ut i den brinnande lågan av ett grymt krig.
Vi har därför instruerat vår resident som är närvarande hos Er, vår ädle och uppriktigt trogne Harald Appelboom, att erbjuda Er vår medling och samtal, förstå Er mening om den, invänta Ert svar och rapportera det till oss så snart som möjligt per brev eller express. Vi ber Er vänligen att lyssna på honom positivt och ge honom fullständig tro på den gunst han kommer att föreslå från vår sida och ge honom ett sådant svar som kommer att vara i enlighet med vår förtroendefulla vänskap och ömsesidiga intresse.
För samma sak har vi bett Parlamentet i Republiken England, genom en annan av våra ministrar, om deras svar, samtidigt som vi förväntar oss att vi får veta vad vi bör göra ytterligare i en så viktig fråga och vad som är nödvändigt, vänligen befallande Er gudomligt skydd. Givet vid vårt kungliga hov i Stockholm, den 20 januari 1653.
Er goda väninna och allierade
Kristina.
Andreas Gyldenclou.
English translation (my own):
We Kristina, by the grace of God, Queen of the Swedes, Goths and Vandals, etc., do wish the high and mighty Lords States General of the United Dutch Provinces, our good friends and allies, health and prosperous successes.
High and mighty good friends and allies,
We have learned with great displeasure not only from the rumours, but also from the notification of your deputy sent to us last summer, who is still here, that almost a public war has arisen between you and the Parliament of the English Commonwealth. We, due to the bond of friendship, alliance and traffic between us, have not been able to refrain with care and diligence from preventing this evil from creeping any further, and from preventing the sparks of jealousy and quarrels creeping in between you and the aforesaid Parliament from bursting out into the burning flame of a cruel war.
We have therefore instructed our resident present with you, our noble and sincerely faithful Harald Appelboom, that he offer you our mediation and interlocution, understand your opinion on it, wait for your answer and report it to us as soon as possible by letter or express. We amicably request you to listen to him favourably and give him complete faith in the favour he will propose on our part and provide him with such an answer as will be in accordance with our trusting friendship and mutual interest.
For this same matter we have requested the Parliament of the Commonwealth of England, through another of our ministers, for their answer, likewise expecting that we may know what we should do further in so important a matter and what is necessary, amicably commending you to divine protection. Given at our Royal Court at Stockholm, January 20, 1653.
Your good friend and ally
Kristina.
Andreas Gyldenclou.
_-_Nationalmuseum_-_18075.tif.jpg)
Above: Kristina.
No comments:
Post a Comment